Tansu Açık - Batının Kurucu Ritmi Olarak Klasik

Kıraathane

Klasik filolog ve Eski Yunan Kültürü uzmanı Tansu Açık, Avrupa kültürünün fikirsel köklerini irdeliyor. Sunumun çerçevesini şu şekilde çiziyor:

"Batı denildi mi, yazılı yüksek kültür açısından Yunan-Roma dünyası, Hıristiyan-Yahudi geleneği, Orta Çağ hukuku kurucu sacayağıdır. Bu sıralananları, her şeyi yutar gibi görünen 17. yüzyıldan başlayarak modernin, kapitalizmin ağırlığı her yerde kendini duyursa da, eski deyimle üstyapıya ait olmadığından bu bağlamda sayılmayabilir. Batı için Yunan-Roma dünyası ayrıcalıklı bir yeri tutagelmiştir. Çünkü eski Yunanın edebiyat, akılcı araştırma, felsefe, tarih, hukuk, güzellik gibi ifade ve düşünce türleri, önce Roma dünyasını biçimlendirecek, Roma aslen bu dünyanın Avrupa’ya aktarılmasında aracılık edecek, Yunan-Roma dünyasının klasik hali ise Orta Çağ ile Rönesans'ta, Aydınlanma çağında, ötesinde de, Avrupa'daki yaratıcılığı başka başka tarzlarda besleyecektir. İşte bu olgu, dönem dönem farklı tarzlarda karşımıza çıkan geçmişle yaratıcı bağlar kurmak, Avrupa'nın düşüncesinde, sanatında değişmez bir kurucu etken olarak saptanabilir."

"Dolayısıyla Yunan-Roma dünyası sadece geçmişte kalmış bir kaynak, köken olarak da ele alınamaz, çünkü sürekli bir yorum konusu olup devingen gelenekler oluşturagelmiştir. Yunan-Roma dünyasının Avrupa'nın başka başka çağlarında yitip yeniden yeniden keşfedilmesinin oluşturduğu ritim dünya uygarlıkları arasında benzersizdir. Her uygarlıkta üstün nitelikli ürünlerin verildiği dönemler vardır ancak geçmişle bu türlü bir bağ kurmanın benzerine rastlamayız. Bu bağ kurma tarzını, Avrupa'yı kuran bir ritim formu olarak görebiliriz; büyük yazılı uygarlıklar arasında bu sadece Avrupa’ya özgüdür. İşte bunu olanaklı kılan koşulları, bir parçacık da olsa kurcalamaya, anlamaya çalışacağız."