Czy jeszcze mamy wpływ na to, co widzimy w sieci? A może Big Tech już dawno przejął kontrolę nad tym, co myślimy, czujemy i w co wierzymy? W finałowym odcinku 6. sezonu „Call to Action" rozmawiam z Katarzyną Szymielewicz, prawniczką i prezeską Fundacji Panoptykon, która od lat demaskuje nadużycia cyfrowych gigantów i walczy o nasze prawa w sieci. Rozkładamy na czynniki pierwsze wojnę o narrację, która rozgrywa się na poziomie języka i algorytmów. Gdzie kończy się informacja, a zaczyna propaganda? Czy media społecznościowe mogą jeszcze służyć zmianie, czy stały się już wyłącznie narzędziem kontroli? Szukamy też recepty na cyfrową niezależność. – Higiena cyfrowa to nie luksus, to konieczność. Jeśli chcemy odzyskać sprawczość, musimy świadomie zarządzać swoją uwagą – mówi ekspertka. Czy pozwolimy algorytmom myśleć za nas? Podcastu „Call to Action!” możesz posłuchać na platformach Spotify , Apple Podcasts oraz YouTube .…

Nowy rok otwiera przed nami nowe perspektywy, a Polska, obejmując prezydencję w Radzie Unii Europejskiej, wraca do międzynarodowego obiegu, by opowiedzieć swoją historię na nowo. Z Olgą Brzezińską, menadżerką kultury i wicedyrektorką Instytutu Adama Mickiewicza, rozmawiamy o kulisach polskiej ofensywy kulturalnej w Europie, o marce „Polska” i tym, co nas wyróżnia. Zastanawiamy się, jak budować silną tożsamość bez narodowego narcyzmu, dla kogo jest ta prezydencja oraz przed kim i czym chcemy się pochwalić. W programie artystycznym prezydencji pojawią się, m.in.: Olga Tokarczuk, Jakub Józef Orliński, Małgorzata Mirga-Tas, Łukasz Twarkowski, Alicja Biała czy Małgorzata Szumowska. Tu znajdziecie pełny program artystyczny polskiej prezydencji: https://poland2025eu.culture.pl Podcastu „Call to Action!” możesz posłuchać na platformach Spotify , Apple Podcasts oraz YouTube .…

Samotność to nowa norma, a dzieci – luksusem. Z Anną Gromadą, ekspertką ONZ ds. polityki społeczno-ekonomicznej, bierzemy na warsztat relacje międzyludzkie, nierówności społeczne i demografię. Dlaczego tak trudno stworzyć trwały związek? Co nas blokuje przed decyzją o rodzicielstwie? – Największym problemem demograficznym jest kryzys relacji – mówi Anna Gromada przytaczając niepokojące dane o samotności. Rozmawiamy o lęku przed zaangażowaniem, iluzji kontroli i trudnych wyborach, które zawsze wiążą się z poczuciem straty. Czy da się pogodzić pragnienie wolności z potrzebą bliskości? Podcastu „Call to Action!” możesz posłuchać na platformach Spotify , Apple Podcasts oraz YouTube .…

Nie chcę, nie muszę, nie zgadzam się, bo nie. Dlaczego tak trudno kobietom stawiać granice, a jednocześnie tak łatwo dać się wpędzić w poczucie winy i pułapkę oczekiwań? Natalia Waloch, dziennikarka, feministka i autorka książki „Bo NIE. Zacznij odmawiać i żyć po swojemu”, opowiada, jak odzyskać sprawczość i podmiotowość, dlaczego gniew bywa najlepszym paliwem do zmian, i co się dzieje, gdy zrezygnujemy z autopilota, by zadać sobie pytanie o to, czego tak naprawdę pragnę. To rozmowa o życiu na swoich zasadach – o odwadze, by mówić „tak” sobie i „nie” wszystkiemu, co nas więzi. Podcastu „Call to Action!” możesz posłuchać na platformach Spotify , Apple Podcasts oraz YouTube .…

78 proc. Polek odczuwa lęk przed nieznajomym mężczyzną, ale najczęściej sprawcą przemocy jest ktoś bliski – partner, członek rodziny, osoba zaufana. Jak przerwać krąg milczenia, nie potęgując lęku? W ramach globalnej akcji „16 Dni Przeciw Przemocy ze Względu na Płeć” (25.11-10.12) rozmawiam z Martyną Wyrzykowską, dyrektorką zarządzającą Fundacji SEXEDPL, oraz Miri Palak, edukatorką seksualną i koordynatorką Antyprzemocowej Linii Pomocy. Wspólnie szukamy odpowiedzi na pytanie, jak skutecznie wspierać osoby uwikłane w przemoc – zarówno te, które jej doświadczają, jak i te, które ją stosują, ale chcą przerwać swoje destrukcyjne zachowania. Nowe pokolenie wypracowało język, który pozwala lepiej diagnozować niefizyczne formy przemocy w relacjach. – Gaslighting, lovebombing, grooming. Młodzi ludzie mają świadomość i narzędzia, których wcześniej brakowało – mówi Palak, podkreślając, jak edukacja seksualna kształtuje umiejętność stawiania zdrowych granic i budowania bezpiecznych relacji. Jeśli potrzebujesz pomocy lub chcesz wesprzeć bliską osobę, zapamiętaj numer: 720 720 020. Antyprzemocowa Linia Pomocy SEXEDPL działa codziennie od godz. 16 do północy.…

Obroni Wawu, czyli „ubrania martwego białego człowieka”, to określenie w Ghanie na odzież z drugiej ręki masowo napływającą z krajów globalnej Północy do globalnego Południa. Na targowisku Kantamanto w Akrze, jednym z największych na świecie rynków odzieży używanej, nadmiar jest problemem, ale też impulsem do zmian. To miejsce, gdzie ubrania opowiadają historie globalnej niesprawiedliwości, kolonialnego dziedzictwa i niepohamowanego konsumpcjonizmu. Na zaproszenie The Or Foundation ( theor.org ), organizacji walczącej z problemem tekstylnych odpadów, mogłam uczestniczyć w festiwalu Obroni Wawu October, gdzie młodzi projektanci tworzą niesamowite kreacje, wykorzystując skrawki materiałów uratowane przed wysypiskiem. To nie tylko dystopijna wizja toksycznych odpadów, ale i opowieść o modzie jako formie oporu i świadectwo ludzkiej kreatywności. Jeśli chcemy rozwiązać kryzys tekstylny, musimy zacząć od podstaw – dowiedzieć się, ile ubrań jest faktycznie produkowanych i dokąd trafiają. The Or Foundation wzywa marki modowe do ujawnienia rocznej liczby produkowanych ubrań. Dołącz do kampanii i wesprzyj walkę ze śmieciowym kolonializmem: https://stopwastecolonialism.org/speak-volumes/ Podcastu „Call to Action!” możesz posłuchać na platformach Spotify , Apple Podcasts oraz YouTube .…

Nie czekając bezczynnie na polityków i obiecaną liberalizację prawa aborcyjnego, aktywistki z Aborcyjnego Dream Teamu, Natalia Broniarczyk, Justyna Wydrzyńska i Anna Pięta, otwierają pierwszą w Polsce aborcyjną przychodnię. AboTak to miejsce stworzone po to, „żeby aborcja mogła być doświadczeniem przyjaznym, pełnym zrozumienia i wsparcia, bo tak powinna wyglądać opieka zdrowotna”. To także przestrzeń dla kobiet z bolesnym doświadczeniem poronienia. Anna Pięta podkreśla też, jak ważne jest społeczne wsparcie dla tej inicjatywy i rosnąca świadomość aborcji jako prawa, a nie przywileju. – Nie ma znaczenia, czy jesteś mężatką, singielką, matką czy nie masz dzieci – każda ma prawo decydować o sobie – mówi Ania. Potrzebujesz aborcji? Z pomocy Aborcyjnego Dream Teamu korzysta rocznie ponad 40 tysięcy osób, które otrzymują wsparcie bez względu na sytuację życiową. Przypominamy, że przerywanie własnej ciąży jest w Polsce legalne. Każdy może dorzucić swoją cegiełkę do powstania AboTak: https://abotak.org/ . Podcastu „Call to Action!” możesz posłuchać na platformach Spotify , Apple Podcasts oraz YouTube .…

Czy branża mody jest gotowa na realną transformację? Razem z ekspertką od cyrkularności, Alicją Jordan, oraz blogerką modową Harel, podsumowujemy 5. edycję konferencji Business Fashion Environment Summit poświęconą zrównoważonej modzie w czasach kryzysów. Dyskusja dotyka nie tylko problemów, ale i konkretnych rozwiązań, od nowych technologii recycklingu po nowatorskiej podeście do odpadów. Rozmawiamy też o sile edukacji i komunikacji, o tym jak konsumenci mogą wpłynąć na przyszłość branży mówiąc „sprawdzam” swoim ulubionym markom. Cyrkularność, jak podkreśliła jedna z panelistek Valerie Lang z organizacji Canopy, potrzebuje działań nas wszystkich. Obejrzyj relację z Business Fashion Environment Summit 2024: https://www.vogue.pl/a/ogladaj-5-edycje-business-fashion-environment-summit-2024 Przeczytaj więcej o Business Fashion Environment Summit: https://www.vogue.pl/tag/business-fashion-environment-summit-2024…

Czy młodość to tylko pierwszy rozdział, a starość ostatni? Razem z Karoliną Korwin-Piotrowską, dziennikarką, autorką ośmiu książek i dwóch podcastów, rozprawiamy się z mitem młodości i krzywdzącym stereotypem starości, szczególnie piętnującym kobiety. Często myślimy o dojrzałości jakby coś miało się kończyć, a może to czas, w którym dopiero coś się zaczyna? Dla Karoliny odzyskanie kontroli nad własnym życiem wiązało się z porzuceniem tradycyjnych mediów i wybraniem niezależnych mediów społecznościowych, gdzie może tworzyć to, co chce i z kim chce. Rozmawiamy też o tym, jak radzić sobie z przebodźcowaniem, chorobą naszych czasów, oraz jak mądrze zarządzać czasem i uwagą w kontekście diagnozy ADHD. Jak żyć po swojemu, nie biczując się za każde drobne potknięcie? Właśnie ukazała się jej kolejna książka, pod tym samym tytułem co podcast – „Pierwsza młodość". To swoisty przewodnik po współczesnej rzeczywistości popkultury, zebrane myśli i inspiracje w jednym miejscu. „Świata może nie zmienię, ale mogę zmienić moje decyzje zakupowe”, pisze Karolina, rezygnując z poliestru i akrylu.…

Lasy, które znamy i kochamy, znikają na naszych oczach. Nie wskutek zmian klimatycznych, a piły i siekiery. O tym, kto zawłaszczył nasze lasy i jak możemy je odzyskać, rozmawiam z Martą Jagusztyn, aktywistką leśną i współzałożycielką oddolnej inicjatywy Lasy i Obywatele . Razem z lokalną społecznością, Marta powstrzymała wycinkę drzew w rodzinnym Szuminie, tworząc narzędzia dające innym poczucie sprawczości w obronie lasów. – Żeby zmieniła się polityka leśna to muszą zaangażować się nie tylko organizacje przyrodnicze, ale także ruchy oddolne, obywatelskie. To musi być nasza wspólna sprawa – przekonuje Marta. Chcesz mieć wpływ na to, co się dzieje? Sprawdź interaktywną mapę, która pokazuje, gdzie i na jaką skalę zaplanowano wycinkę drzew: https://mapy.lasyiobywatele.pl/zanim-wytna-twoj-las.html .…

Czym różni się turysta od podróżnika? Krytykujemy masową formę pasywnego wypoczynku, ale czy mamy dla niej alternatywę? Czy zrównoważona turystyka jest możliwa w obliczu globalnych nierówności i kryzysu klimatycznego? Razem z Pawłem Cywińskim, kulturoznawcą, geografem i współtwórcą portali post-turysta.pl i uchodźcy.info , zastanawiamy się, na co warto się uczulić, wybierając się na świadomą wyprawę. Nasze decyzje dotyczące tego, gdzie pojedziemy, jak się tam dostaniemy, gdzie zjemy, mają realne konsekwencje. Czy chcemy wspierać lokalne społeczności, czy zagraniczny kapitał? Skomplikowane systemy zależności w turystyce sprawiają, że odpowiedź nie jest wcale taka oczywista. – My nie tyle oglądamy, co poszukujemy widoków, które już widzieliśmy, jedziemy odkryć to, co już poznaliśmy – mówi Paweł. Przyglądamy się też kategorii czasu wolnego, europocentrycznej koncepcji turystki i asymetrii – to głównie mieszkańcy globalnej Północy jadą odpoczywać w krajach globalnego Południa. Żeby móc swobodnie podróżować, trzeba mieć czas, pieniądze i dobry paszport. Kto ma więc dziś prawo podróżować?…

Jak rozmawiać z ludźmi o odmiennych poglądach? Jak słuchać, żeby się wzajemnie usłyszeć? Jak przejść z poziomu debaty na dialog? Scenariusz dobrej rozmowy ćwiczę z Wawrzyńcem Smoczyńskim – publicystą, ekspertem od polaryzacji i założycielem Fundacji Nowej Wspólnoty. Wyjdź z utartych schematów myślenia i otwórz się na inne perspektywy bez wartościowania i oceniania. Czy twoje opinie są naprawdę twoje, czy może powtarzasz zasłyszane narracje? W obliczu presji na nieustanne deklarowanie tożsamości w mediach społecznościowych, czasem warto powiedzieć „nie wiem, mam wątpliwości”. Kluczem do konstruktywnego dialogu jest ciekawość i dobra wola. Umiejętność uważnego słuchania i wyrażania opini w sposób niekonfrontacyjny można wykształcić. Dowiedź się więcej: https://polskidialog.pl/wiedza/…

Bardzo szybko zrozumiała, że bycie modelką nie może stanowić jedynej treści jej życia. Swoją tożsamość odnalazła w aktywizmie i pomocy. W Nowym Jorku walczyła o prawa pracownicze modelek i osób zatrudnionych w branży odzieżowej, na wyspie Lesbos i w Jordanii pracowała z uchodźcami, a zaraz po powrocie do Polski zaangażowała się w walkę o prawa kobiet i pomoc uchodźcom z Ukrainy. Ale to tylko ułamek jej działalności. Dziś, jak Sustainability Manager w magazynie „Vogue Polska”, promuje rozwiązania, które pomogą ograniczyć szkodliwy wpływ mody na środowisko. Możecie nauczyć się od nieh aktywnej postawyx słuchając Jej podcastu „Call to Action!”.…

Jaką rolę odgrywa fotografia dokumentalna w erze mediów społecznościowych, sztucznej inteligencji i wojen informacyjnych? O sprawczości fotografii i wizualnej formie aktywizmu rozmawiam z Rafałem Milachem, członkiem legendarnej agencji Magnum Photos i kolektywu Sputnik Photos. W swoich projektach Milach zawsze staje po stronie tych, którzy w konfrontacji z władzą są na słabszej pozycji. Jego prace, choć podejmują ważne tematy społeczne, wykraczają poza tradycyjne ramy fotografii reporterskiej. Przez ostatnie osiem lat udokumentował ponad 200 protestów, kierując swój obiektyw i uwagę tam, gdzie jej brakowało. – Zmienia się tło wydarzeń, ale obraz jest ten sam – mówi Milach. W 2019 roku powołał Archiwum Protestów Publicznych, aby kolektywnie budować widoczność oddolnych inicjatyw sprzeciwu wobec decyzji politycznych, naruszeń demokracji i praw człowieka. Newsy umierają szybko, ale problemy się nie dezaktualizują, niezależnie od tego, kto wygrywa wybory. Przyglądamy się napięciu między pracą konceptualną a interwencyjną, dostępnością a ekskluzywnością fotografii. Dyskutujemy o jego najnowszej serii kolaży „Reverse” stworzonej dla paryskiej biblioteki Karla Lagerfelda 7L oraz książce „Strajk” z 2021 roku będącej wizualnym śladem protestów w obronie praw reprodukcyjnych. Zastanawiamy się, jaka jest relacja między osobą protestującą a fotografującą, gdzie leży granica odpowiedzialności za przedstawianych bohaterów oraz czy w świecie przesyconym obrazami wciąż mamy przestrzeń na nowe treści.…

Przenosimy się na Pustynię Błędowską, miejsce edukacyjno-artystycznego eksperymentu, gdzie przez dwa miesiące – czerwiec i lipiec – osoby z całego świata będą poszukiwać wizji ekologicznej przyszłości. Laboratorium Pustynnej Wyobraźni tworzą Ignacy Hryniewicz i Jo Vávra z kolektywu LIOS Labs. Współpracując ze studiem architektoniczno-badawczym Centrala, Uniwersytetem Ludowego Rzemiosła Artystycznego i duetem tkackim REST studio, stawiają pustynną wioskę zgodnie z filozofią „leave no trace” (nie zostawiaj śladów). Jak organizować wydarzenia w naturalnym ekosystemie w sposób zrównoważony? Jak budować włączające społeczności i pozyskiwać fundusze na tego typu inicjatywy? Działając na autopilocie i w ciągłym przebodźcowaniu, warto czasem wyjść ze starych schematów i wtopić się w nowy krajobraz. Konfrontacja z surowymi warunkami pustyni to prawdziwa szkoła ekologicznej wyobraźni. Każdy może dołączyć! Zapisy na program publiczny: https://experience.lios.io…