5- روان

در جستجوی هوش اخلاقی | In Search Of Ethical Intelligence

زیگموند فروید، پدر علم روانكاوی، در كاوش های مربوط به ذهن، روشی را به كار گرفت كه با نحوه ی بررسی سایر روانشناسان آن زمان متفاوت بود. او به توضیح یك نظام علت و معلولی پرداخت كه مدعی است هر فكر، احساس و یا رفتاری، زاییده ی افكار، احساسات و رفتارهای قبلی آن است.

از نظر فروید، هر فرآیند روانی كه بر اساس این روابط علت و معلولی قابل توجیه نباشد، مثل خواب دیدن یا نشانی پریشانی روانی – می بایست محصول سطح عمیق تری از ذهن، به حساب بیاید. یعنی سطح ناخودآگاه.

***************

فروید، روان را به سه بخش تقسیم كرد. خودآگاه كه البته همه آن را می شناسیم. ناخودآگاه كه انسان به آن دسترسی ندارد . و بین این دو منطقه، یعنی ناحیه پیش آگاه كه آرزوهای سركوب شده در آن جا به صورت خواب و رویا نمود پیدا می كنند.

الگوی فروید، مبنی برحضور منطقه ای نامحدود، عظیم، اسرارآمیز و نامرئی بنام ناخودآگاه در ساختار روان آدمی، منجر به درک بهتر این واقعیت تعیین کننده شد که، مرزهای عملکرد ناخودآگاه انسان کاملا متمایز از عملکرد شعور خودآگاه او هستند.

ناخودآگاه، ناحیه ای از روان است، شامل غرایز، تمایلات، انگیزش ها و هوس هایی كه در خودآگاه انسان حضور ندارند، اما بدون این كه خود شخص بخواهد، بر روی رفتار و منش او تاثیر قابل ملاحظه ای می گذارند.

فروید معتقد بود، انگیزش ها و هوس های موجود در ناخودآگاه اصلا منطقی و اخلاقی نیستند، این بخش از روان، صرفاً بدنبال برآورده كردن امیال و لذت های آنی، رسیدن به آرزوها، و خواسته های از تعادل خارج شده و لجام گسیخته مغز غریزی و عاطفی است كه هیچ چهارچوب، قانون و اخلاقی را هم درک نمی کند.

از نظر فروید، هر رفتاری علتی دارد و هرگز نمیشه رفتار و حتی افکار و احساسات شخص را شانسی و تصادفی دانست و اگر انسان بصورت معمایی حل نشده باقی مانده، به دلیل نقص و نارسایی درکشف نیروهای درونی و تجربیاتی است که او را تحت تأثیر قرار می دهند.

اگر بتوانیم تمام قدرتهای مؤثر درونی و تجربیاتی که انسان درمعـرض آنها قرار دارند را به روشنی و با دقـت تحلیل و تعبیر و تفسیرکنیم، گره های این معما باز می شوند و دیگه معمایی باقی نخواهد ماند.

بسیاری از خطاهای کلامی، تپُقها، فراموشی ها و واکنشهای نامتعارف یا ناپسند، که بسیاری اوقات ناگزیر به تحملشان هستیم، به نوعی به انگیزش ها و تحكم های ناخودآگاه روان مان ارتباط پیدا می كنند.

خطاها و لغزش های آشکاری که از ارتکاب آنها شرمنده می شویم، عاداتی که برایمان ناپسند و نـاهنجارند، رفتارهایی که بـا آنهـا مبارزه می کنیم و شخصیتی که ناخواسته باید شاهد بروزش در رفتارهای روزمره مان باشیم، همه و همه وجود نوعی تعارض و دوگانگی درساختار وجودی ما انسان ها را نشـان میدهند. جریانات ناخـودآگاه همـواره اصرار دارند تـا درسطـح خود آگاه روان ما ظاهر بشوند. از طریق آدرس ایمیل زیر با ما در ارتباط باشید

[e-mail]