Fique off-line com o app Player FM !
01-07
Manage episode 166925296 series 1319026
अस्माकं तु विशिष्टा ये तान्निबोध द्विजोत्तम ।
नायका मम सैन्यस्य संज्ञार्थं तान्ब्रवीमि ते ॥1.7॥
01-07
अस्माकं तु विशिष्टा ये तान्निबोध द्विजोत्तम ।
नायका मम सैन्यस्य संज्ञार्थं तान्ब्रवीमि ते ॥1.7॥
पदच्छेतः
अस्माकम्, तु, विशिष्टाः, ये, तान्, निबेध, द्विजोत्तम ।
नायकाः, मम, सैन्यस्य, संज्ञार्थम्, तान्, ब्रवीमि, ते ॥
पदपरिचयः
पदम् | विवरणम् | पदम् | विवरणम् |
अस्माकम् | अस्मद् -द. सर्व. ष. बहु. | तु | अव्ययम् |
विशिष्टाः | अ. पुं. प्र. बहु. | ये | यद् -द. सर्व. प्र. बहु. |
तान् | तद् -द. सर्व. द्वि. बहु. | निबेध | नि + बुध् -पर. कर्तरी. लोट्. मपु. एक. |
द्विजोत्तम | अ. पुं. सम्बो. एक. | नायकाः | अ. पुं. प्र. बहु. |
मम | अस्मद् -द. सर्व. ष. एक. | सैन्यस्य | अ. नपुं. ष. एक. |
ब्रवीमि | ब्रुञ् -पर. कर्तरी लट्. प्रपु. एक. | ते | युष्मद् -द. सर्व. च. एक. |
पदार्थः
पदम् | अर्थः | पदम् | अर्थः |
द्विजोत्तम | हे द्विजोत्तम द्रोणाचार्य ! | अस्माकं तु | अस्माकं कौरवाणां तु |
विशिष्टाः | असाधारणाः | ये | ये योद्धारः |
तान् | तान् | निबोध | जानीही |
मम | दुर्योधनस्य मम | सैन्यस्य | सेनायाः |
नायकाः | ये सेनापतयः | तान् | तान् नायकान् |
ते | तुभ्यम् | संज्ञार्थम् | सम्यक् ज्ञानार्थम् |
ब्रवीमि | दिवेदयामि |
अन्वयः
द्विजोत्तम ! अस्माकं तु ये विशिष्टाः तान् निबोध । मम सैन्यस्य (ये) नायकाः तान् ते संज्ञार्थं ब्रवीमि।
आकाङ्क्षा
विशिष्टाः । | |
केषां विशिष्टाः ? | अस्माकं विशिष्टाः । |
अस्माकं ये विशिष्टाः तान् किं करेमि ? | अस्माकं ये विशिष्टाः तान् निबोध । |
नायकाः । | |
कस्य नायकाः ? | सैन्यस्य नायकाः । |
कस्य सैन्यस्य नायकाः ? | मम सैन्यस्य नायकाः । |
तव सैन्यस्य ये नायकाः तान् किं करोमि ? | मम सैन्यस्य ये नायकाः तान् ब्रवीमि । |
तव सैन्यस्य नायकाः तान् किमर्थं ब्रवीमि ? | मम सैन्यस्य नायकाः तान् संज्ञार्थं ब्रवीमि । |
तव सैन्यस्य नायकाः तान् संज्ञार्थं कस्मै ब्रवीमि ? | मम सैन्यस्य नायकाः तान् संज्ञार्थं ते ब्रवीमि । |
अस्मिन् श्लोके सम्बोधनपदं किम् ? | द्विजोत्तम |
ब्रवीमि । | |
कान् ब्रवीमि ? | तान् ब्रवीमि । |
तान् कस्मै ब्रवीमि ? | तान् ते ब्रवीमि । |
के ते? तान् ते ब्रवीमि ? | ते नायकाः । तान् ते ब्रवीमि । |
ते कस्य नायकाः ? तान् ते ब्रवीमि ? | ते सैन्यस्य नायकाः । तान् ते ब्रवीमि । |
ते कस्य सैन्यस्य नायकाः ? तान् ते ब्रवीमि ? | ते मम सैन्यस्य नायकाः । तान् ते ब्रवीमि । |
ये मम सैन्यस्य नायकाः तान् किमर्थं ते ब्रवीमि ? | ये मम सैन्यस्य नायकाः तान् संज्ञार्थं ते ब्रवीमि । |
तात्पर्यम्
हे द्रोणाचार्य ! मम सैन्ये ये विशिष्टाः सन्ति तान् भवान् जानाति एव । तथापि भवतः संज्ञार्थं तेषां नामानि अहं स्मारयामि ।
व्याकरणम्
सन्धिः
अस्माकं तु | अस्माकम् + तु | अनुस्वारसन्धिः |
विशिष्टा ये | विशिष्टाः + ये | विसर्गसन्धिः (लोपः) |
नायका मम | नायकाः + मम | विसर्गसन्धिः (लोपः) |
संज्ञार्थं तान् | संज्ञार्थम् + तान् | अनुस्वारसन्धिः |
समासः
द्विजोत्तमः | द्विजेषु उत्तमः | सप्तमीतत्पुरुषः । |
संज्ञार्थम् | संज्ञायै इदम् | चतुर्थीतत्पुरुषः । (नित्यसमासः) |
कृदन्तः
विशिष्टः | वि + शिष् + क्त । (कर्तरी) विशिष्यते इति विशिष्टः । |
33 episódios
Manage episode 166925296 series 1319026
अस्माकं तु विशिष्टा ये तान्निबोध द्विजोत्तम ।
नायका मम सैन्यस्य संज्ञार्थं तान्ब्रवीमि ते ॥1.7॥
01-07
अस्माकं तु विशिष्टा ये तान्निबोध द्विजोत्तम ।
नायका मम सैन्यस्य संज्ञार्थं तान्ब्रवीमि ते ॥1.7॥
पदच्छेतः
अस्माकम्, तु, विशिष्टाः, ये, तान्, निबेध, द्विजोत्तम ।
नायकाः, मम, सैन्यस्य, संज्ञार्थम्, तान्, ब्रवीमि, ते ॥
पदपरिचयः
पदम् | विवरणम् | पदम् | विवरणम् |
अस्माकम् | अस्मद् -द. सर्व. ष. बहु. | तु | अव्ययम् |
विशिष्टाः | अ. पुं. प्र. बहु. | ये | यद् -द. सर्व. प्र. बहु. |
तान् | तद् -द. सर्व. द्वि. बहु. | निबेध | नि + बुध् -पर. कर्तरी. लोट्. मपु. एक. |
द्विजोत्तम | अ. पुं. सम्बो. एक. | नायकाः | अ. पुं. प्र. बहु. |
मम | अस्मद् -द. सर्व. ष. एक. | सैन्यस्य | अ. नपुं. ष. एक. |
ब्रवीमि | ब्रुञ् -पर. कर्तरी लट्. प्रपु. एक. | ते | युष्मद् -द. सर्व. च. एक. |
पदार्थः
पदम् | अर्थः | पदम् | अर्थः |
द्विजोत्तम | हे द्विजोत्तम द्रोणाचार्य ! | अस्माकं तु | अस्माकं कौरवाणां तु |
विशिष्टाः | असाधारणाः | ये | ये योद्धारः |
तान् | तान् | निबोध | जानीही |
मम | दुर्योधनस्य मम | सैन्यस्य | सेनायाः |
नायकाः | ये सेनापतयः | तान् | तान् नायकान् |
ते | तुभ्यम् | संज्ञार्थम् | सम्यक् ज्ञानार्थम् |
ब्रवीमि | दिवेदयामि |
अन्वयः
द्विजोत्तम ! अस्माकं तु ये विशिष्टाः तान् निबोध । मम सैन्यस्य (ये) नायकाः तान् ते संज्ञार्थं ब्रवीमि।
आकाङ्क्षा
विशिष्टाः । | |
केषां विशिष्टाः ? | अस्माकं विशिष्टाः । |
अस्माकं ये विशिष्टाः तान् किं करेमि ? | अस्माकं ये विशिष्टाः तान् निबोध । |
नायकाः । | |
कस्य नायकाः ? | सैन्यस्य नायकाः । |
कस्य सैन्यस्य नायकाः ? | मम सैन्यस्य नायकाः । |
तव सैन्यस्य ये नायकाः तान् किं करोमि ? | मम सैन्यस्य ये नायकाः तान् ब्रवीमि । |
तव सैन्यस्य नायकाः तान् किमर्थं ब्रवीमि ? | मम सैन्यस्य नायकाः तान् संज्ञार्थं ब्रवीमि । |
तव सैन्यस्य नायकाः तान् संज्ञार्थं कस्मै ब्रवीमि ? | मम सैन्यस्य नायकाः तान् संज्ञार्थं ते ब्रवीमि । |
अस्मिन् श्लोके सम्बोधनपदं किम् ? | द्विजोत्तम |
ब्रवीमि । | |
कान् ब्रवीमि ? | तान् ब्रवीमि । |
तान् कस्मै ब्रवीमि ? | तान् ते ब्रवीमि । |
के ते? तान् ते ब्रवीमि ? | ते नायकाः । तान् ते ब्रवीमि । |
ते कस्य नायकाः ? तान् ते ब्रवीमि ? | ते सैन्यस्य नायकाः । तान् ते ब्रवीमि । |
ते कस्य सैन्यस्य नायकाः ? तान् ते ब्रवीमि ? | ते मम सैन्यस्य नायकाः । तान् ते ब्रवीमि । |
ये मम सैन्यस्य नायकाः तान् किमर्थं ते ब्रवीमि ? | ये मम सैन्यस्य नायकाः तान् संज्ञार्थं ते ब्रवीमि । |
तात्पर्यम्
हे द्रोणाचार्य ! मम सैन्ये ये विशिष्टाः सन्ति तान् भवान् जानाति एव । तथापि भवतः संज्ञार्थं तेषां नामानि अहं स्मारयामि ।
व्याकरणम्
सन्धिः
अस्माकं तु | अस्माकम् + तु | अनुस्वारसन्धिः |
विशिष्टा ये | विशिष्टाः + ये | विसर्गसन्धिः (लोपः) |
नायका मम | नायकाः + मम | विसर्गसन्धिः (लोपः) |
संज्ञार्थं तान् | संज्ञार्थम् + तान् | अनुस्वारसन्धिः |
समासः
द्विजोत्तमः | द्विजेषु उत्तमः | सप्तमीतत्पुरुषः । |
संज्ञार्थम् | संज्ञायै इदम् | चतुर्थीतत्पुरुषः । (नित्यसमासः) |
कृदन्तः
विशिष्टः | वि + शिष् + क्त । (कर्तरी) विशिष्यते इति विशिष्टः । |
33 episódios
Todos os episódios
×Bem vindo ao Player FM!
O Player FM procura na web por podcasts de alta qualidade para você curtir agora mesmo. É o melhor app de podcast e funciona no Android, iPhone e web. Inscreva-se para sincronizar as assinaturas entre os dispositivos.